Không ít vị chủ tịch công ty dính lao lý hoặc bị phạt hành chính do lợi dụng vị thế để làm giá cổ phiếu hay thao túng giá cổ phiếu của chính công ty mình. Điều này gây nhiều lo ngại cho nhà đầu tư khi tham gia đầu tư trên thị trường và nhà đầu tư của chính những cổ phiếu đó.
Bài viết dưới đây hi vọng sẽ giúp anh/chị nhà đầu tư hiểu hơn về các vấn đề làm giá cổ phiếu, cũng như biên pháp để giảm thiểu rủi ro từ các thủ đoạn thao túng giá cổ phiếu này:
Mục lục
Làm giá cổ phiếu, thao túng giá cổ phiếu là gì?
Làm giá cổ phiếu, thao túng giá cổ phiếu hay còn có thể được gọi là lái giá chứng khoán là việc một hoặc một nhóm người có lợi thế đầu tư từ vị thế đặc biệt của mình ở doanh nghiệp, sử dụng các chiêu trò để giao dịch cổ phiếu kiếm lời trên thị trường chứng khoán.
Mục đích làm giá cổ phiếu, thao túng giá cổ phiếu:
- Cho các mục tiêu tài chính của doanh nghiệp (huy động vốn, phát hành cổ phiếu, cho các thương vụ M&A).
- Tạo lập thanh khoản, giá cho cổ phiếu (cổ phiếu mới lên sàn, đạt các điều kiện thỏa thuận khác)
- Lũng đoạn giá cổ phiếu, giao dịch kiếm lời.
Trong nhiều trường hợp việc mua bán cổ phiếu của các thương vụ thoái vốn, M&A, hay chuyển nhượng vốn của cổ đông lớn thực hiện trên sàn (do lựa chọn theo hợp đồng kinh tế, hay bắt buộc theo quy định của pháp luật…) có thể ảnh hưởng đến xu hướng giá cổ phiếu.
Ở phạm vi bài viết này, tác giả tập trung vào các đặc điểm của loại mục đích thứ 3: Lũng đoạn giá cổ phiếu để giao dịch kiếm lời.
Các dấu hiệu nghi ngờ cổ phiếu bị làm giá:
- Có diễn biến giá cổ phiếu giao động bất ngờ với biến động cao,
- Diễn biến giá cổ phiếu thường xuyên lệch pha với thị trường và ngành nghề chung,
- Thanh khoản cổ phiếu trồi sụt bất thường,
- Giá cổ phiếu bị các tin đồn dẫn dắt (trên các phương tiện truyền thông không lành mạnh: forum, group, room zalo…)
- Các thành viên ban lãnh đạo công ty thường xuyên công bố mua bán, hoặc thực hiện mua bán ở các giai đoạn nhạy cảm liên quan.
Các chiêu trò hỗ trợ cho việc làm giá cổ phiếu (thao túng giá cổ phiếu)
- Lập nhiều tài khoản ẩn danh, đứng tên người khác để thực hiện các giao dịch thao túng.
- Tung thông tin đồn của doanh nghiệp, cổ phiếu, hô hào qua hệ thống các forum, room broker…
- Lũng đoạn thông tin, che giấu hoặc chậm công bố thông tin trọng yếu, làm giả các số liệu báo cáo tài chính phụ vụ cho các giai đoạn lèo lái giá cổ phiếu.
Doanh nghiệp có những đặc điểm như thế nào dễ bị làm giá cổ phiếu:
Những dấu hiệu của một doanh nghiệp có rủi ro bị làm giá cổ phiếu cao:
- Một nhóm cổ đông lớn chiếm phần lớn cổ phần cổ đông lớn kiểm soát hoàn toàn hoạt động của doanh nghiệp
- Cơ cấu cổ đông không minh bạch, (nghi vấn cổ đông lớn để các cổ phần dưới dạng tài khoản dấu tên)
- Cơ chế quản trị doanh nghiệp thiếu lành mạnh (Agency risk)
- Hoạt động công bố thông tin thiếu tích cực trên thị trường (tăng rủi ro insider trading).
Có nên đầu tư hay giao dịch cổ phiếu bị thao túng?
Lời khuyến nghị của Vnstockmarket:
Mặc dù các cổ phiếu bị thao túng giá nhìn có vẻ “khá hấp dẫn” bởi những biến động mạnh, mà nếu nhà đầu tư mua đúng điểm thì có thể kiếm lợi cao. Kèm thêm những lời “khuyến nghị” từ các thành phần “chim lợn”, môi giới dựa trên những “lợi thế tin tức” có chủ đích khác… khác trên thị trường.
Theo chúng tôi, với các cổ phiếu của doanh nghiệp có dấu hiệu làm giá, nhà đầu tư cá nhân không nên tham gia dù ở mức độ đầu tư dài hạn, hay lướt sóng. Bởi không chỉ rất rủi ro về mặt đầu tư, mà còn vô tình tạo điều kiện cho những hành vi vô đạo đức phát triển trên thị trường chứng khoán.
Để hỗ trợ nhà đầu tư giảm thiểu loại rủi ro này, các chuyên viên đầu tư của Vnstockmarket đã xây dựng Bảng đánh giá mức độ rủi ro đạo đức của các cổ phiếu, doanh nghiệp trên sàn chứng khoán Việt Nam. Hi vọng giúp nhà đầu tư có thêm công cụ hiệu quả để giảm thiểu loại rủi ro này. Nhà đầu tư có thể download bảng đánh giá này tại đây.
Vnstockmarket
