Mục lục
1. Chỉ số EPS là gì?
Chỉ số EPS là viết tắt của cụm từ Earning per Share, thu nhập trên một cổ phần thường. Chỉ số này phản ánh mỗi cổ phần thường trong năm thu được bao nhiêu lợi nhuận sau thuế.
Chỉ số EPS là một trong những chỉ số tài chính quan trọng của một doanh nghiệp, phản ánh khả năng sinh lời của doanh nghiệp trong năm tài chính đã qua.
Chỉ số EPS có hai loại: chỉ số EPS cơ bản và chỉ số EPS pha loãng.
- Chỉ số EPS cơ bản (basic EPS) là lợi nhuận sau thuế cơ bản của một cổ phiếu thường đang lưu hành, được xác định bởi công thức:
Chỉ số EPS pha loãng (Diluted EPS) được sử dụng trong trường hợp doanh nghiệp phát hành thêm trái phiếu chuyển đổi, cổ phiếu ưu đãi, cổ phiếu phát hành thêm. Do trong tương lai sẽ có thêm số lượng cổ phiếu thường lưu hành nên thu nhập của mỗi cổ phiếu thường sẽ bị giảm xuống. Chỉ số EPS pha loãng được xác định bởi công thức:
2. Ý nghĩa của chỉ số EPS
- Chỉ số EPS phản ánh tình hình kinh doanh của doanh nghiệp trong năm vừa qua. Các nhà đầu tư có thể so sánh chỉ tiêu này của doanh nghiệp giữa các năm để xem xét hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp có thực sự hiệu quả hay không.
- Chỉ số EPS là công cụ để so sánh mức độ hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp hoạt động trong cùng một lĩnh vực, ngành nghề
- Chỉ số EPS là chỉ tiêu quan trọng giúp cho nhà đầu tư có thể tính toán được các chỉ tiêu quan trọng khác của doanh nghiệp như chỉ số P/E hay ROE. Cụ thể :
+ Chỉ số P/E = Giá thị trường (P)/EPS
+ ROE = EPS cơ bản / mệnh giá 1 Cổ phiếu (trong trường hợp Công ty không có cổ phiếu ưu đãi -> Cổ tức CP ưu đãi = 0)
3. Hạn chế của chỉ số EPS
Ưu điểm lớn nhất của việc định giá cổ phiếu thông qua chỉ số EPS là cách tính chỉ số tương đối đơn giản, giúp cho nhà đầu tư có thể tối giản hóa việc định giá. Tuy nhiên, chỉ số EPS lại có một số hạn chế sau:
- Công ty có thể bị lỗ tạm thời trong một thời gian ngắn làm cho chỉ số EPS âm. Lúc này nhà đầu tư không thể sử dụng chỉ số này và chỉ số P/E để định giá cổ phiếu mà phải sử dụng phương pháp khác, có thể là thông qua chỉ số P/B.
- Chỉ số EPS phụ thuộc vào chỉ tiêu lợi nhuận của Công ty trong năm tài chính, mà chỉ tiêu này thì có thể bị làm ảo bởi doanh nghiệp thông qua một “thủ thuật” trong nghiệp vụ kế toán. Khi đó chỉ số EPS sẽ bị bóp méo, không đáng tin cậy.
- Doanh nghiệp có thể liên tục phát hành thêm cổ phiếu, trái phiếu chuyển đổi, cổ phiếu ESOP, … làm cho chỉ số EPS của doanh nghiệp giảm, khiến cho nhà đâu tư gặp rủi ro.
- Việc định giá cổ phiếu chỉ thông qua chỉ số EPS của doanh nghiệp thì sẽ phản ánh được thái độ của thị trường đối với cổ phiếu của doanh nghiệp như các chỉ số P/B hay P/E.
Nhà đầu tư muốn sử dụng chỉ số EPS để định giá doanh nghiệp thì phải số sánh chỉ tiêu này tại thời điểm định giá và các năm trước của doanh nghiệp đó, đồng thời cũng phải so sánh chỉ số EPS của doanh nghiệp đối tượng với các đối thủ cạnh tranh trực tiếp và trung bình của lĩnh vực kinh doanh mà doanh nghiệp hoạt động thì mới biết được chỉ số EPS của doanh nghiệp đó tại thời điểm định giá có tốt hay không. Ngoài ra, nhà đầu tư nên kết hợp phương pháp định giá cổ phiếu thông qua chỉ số EPS với nhiều phương pháp định giá cổ phiếu khác nữa để có cái nhìn tổng quan hơn về doanh nghiệp đối tượng và giá trị cổ phiếu của doanh nghiệp đó. Từ đó đưa ra quyết định trong việc mua bán cổ phiếu doanh nghiệp trên thị trường một cách hợp lý.
Công Hưng
