Các chiến lược giao dịch cổ phiếu

Chiến lược giao dịch cổ phiếu có thể được hiểu là cách thực hiện mua, bán cổ phiếu trên thị trường. Có nhiều chiến lược giao dịch cổ phiếu khác nhau, tùy thuộc vào điều kiện thị trường, tính chất của giao dịch, năng lực của người thực hiện lệnh và công nghệ của công ty cung cấp dịch vụ (nơi nhà đầu tư mở tài khoản), để lựa chọn chiến lược mua bán cổ phiếu phù hợp. Nhằm đạt được các mục tiêu đặt ra, thông thường là:

Mua/bán đạt được khối lượng cổ phiếu mong muốn,
Mua được giá tốt; bán được giá cao
Hoàn thành lệnh giao dịch kịp thời gian yêu cầu
Tiết kiệm chi phí và thuế phát sinh trên tài khoản đầu tư

Đối với các nhà đầu tư có số vốn nhỏ, các lệnh mua bán thường không tác động đáng kể đến giá cổ phiếu trên thị trường. Tuy nhiên với các nhà đầu tư lớn hoặc các quỹ đầu tư khi thực hiện các giao dịch lớn có thể ảnh hưởng tới giá thị trường trong khoảng thời gian thực hiện giao dịch.

Trong một số trường hợp nếu thực hiện các chiến lược giao dịch không hợp lý, các nhà đầu tư lớn có thể bị bất lợi về giá giao dịch (mua đắt, bán rẻ) do xu hướng giá bị ảnh hưởng bởi chính các lệnh giao dịch của mình. Trong các trường hợp như vậy, kinh nghiệm và sự khéo léo của người thực hiện giao dich là điều rất cần thiết để giảm thiểu các bất lợi này.

Ví dụ dươi đây với mục đích giúp các nhà đầu tư không chuyên hiểu được dễ dàng, việc áp dụng các chiến lược giao dịch hợp lý có thể mang lại lợi ích như thế nào và ngược lại. Ở bài viết này, Vnstockmarket xin đưa ra các ví dụ tối giản để có thể dễ hình dung từ bảng dưới đây:

Ví dụ 1: Khối lượng giao dịch rất lớn (so với thanh khoản) và thời gian thực hiện dài.

NĐT muốn bán khối lượng 200,000 cổ phiếu XXX, gấp 4 lần thanh khoản trung bình mỗi phiên. Chuyên viên dự đoán sau khi công bố báo cáo tài chính trong vòng 1 tháng (~20 phiên giao dịch) nữa, giá cổ phiếu sẽ giảm mạnh. Dự đoán cổ phiếu XXX từ giờ cho đến lúc công bố báo cáo tài chính sẽ đi ngang tương đối ổn đinh (không tính ảnh hưởng của lệnh bán này).

Mục lục

Chiến lược giao dịch cổ phiếu ưu tiên:

Phương pháp đặt lệnh thỏa thuận, nhằm tránh được việc bán khớp lệnh trên sàn có thể gây áp lực làm giảm giá cổ phiếu trong thời gian giao dịch, dẫn đến giá bán thấp (liquidity seeking).
Nhược điểm:
– Thông thường lệnh mua bán thỏa thuận có thể đặt công khai, nhưng phần lớn cần nỗ lực và thời gian tìm kiếm đối tác giao dịch bên ngoài của chuyên viên/đơn vị đầu tư (high-touch approach).
– Do vậy, phí môi giới và giao dịch thực tế sẽ ở mức cao hơn so với khớp lệnh trên sàn.
– Ngoài ra cũng có thể chịu rủi ro mất thời gian mà không tìm được đối tác mua vào.
Chiến lược chia nhỏ các giao dịch, khi xác định rất khó có được các đối tác tiềm năng mua lại khối lượng cổ phiếu bằng phương pháp thỏa thuận, việc giao dịch trên sàn có thể áp dụng bằng việc chia nhỏ các giao dịch trong ngày để giảm áp lực tiêu cực đến xu hướng giá cổ phiếu. Ví dụ: bán trung bình 10,000 cổ phiếu/ngày trong 20 ngày (1 tháng); phân bổ 10 lệnh bán 1000 CP trong ngày.
Nhược điểm:
– Chia nhỏ giao dịch có thể dẫn đến chi phí giao dịch lớn hơn, do nhiều công ty chứng khoán áp dụng biểu phí tăng dần với các giao dịch giá trị nhỏ dần trong một ngày.
– Giá thị trường cổ phiếu XXX chịu áp lực giảm.

Ví dụ 2: Khối lượng giao dịch đáng kể so với thanh khoản ngày; thời gian thực hiện không gấp.
NĐT muốn bán khối lượng 100,000 cổ phiếu YYY, bằng 20% thanh khoản trung bình mỗi phiên. Chuyên viên dự đoán sau khi công bố báo cáo tài chính trong vòng 1 tuần tới (~5 phiên giao dịch) nữa, giá cổ phiếu sẽ giảm mạnh. Dự đoán cổ phiếu YYY từ giờ cho đến lúc công bố báo cáo tài chính sẽ đi ngang tương đối ổn định (không tính ảnh hưởng của lệnh bán này).

Chiến lược giao dịch cổ phiếu ưu tiên:

Chiến lược chia nhỏ các giao dịch: tương tự như ở ví dụ 1, khi giá cổ phiếu tương đối ổn định, việc chia nhỏ lô cổ phiếu để giao dịch sẽ giúp giảm áp lực giảm giá trong suốt quá trình giao dịch, nên có khả năng bán đươc trung bình cao hơn.

Ví dụ 3: Khối lượng giao dịch nhỏ; thời gian thực hiện không gấp.
NĐT muốn bán khối lượng 10,000 cổ phiếu ZZZ, bằng 1% thanh khoản trung bình mỗi phiên. Chuyên viên dự đoán sau khi công bố báo cáo tài chính trong vòng 1 tuần tới (~5 phiên giao dịch) nữa, giá cổ phiếu sẽ giảm mạnh. Dự đoán cổ phiếu ZZZ từ giờ cho đến lúc công bố báo cáo tài chính sẽ đi ngang tương đối ổn định.

Chiến lược giao dịch cổ phiếu ưu tiên:

Thực hiện lệnh bán luôn trong ngày để tiết kiệm chi phí:
– Mặc dù thời gian không gấp, tuy nhiên với những lệnh có giá trị không lớn ~ 500 triệu đồng (10,000 x 50,000) nên thực hiện trong một ngày giao dịch, để giảm mức tính phí giao dịch.
– Giao dịch sớm trong ngày đầu tuần có thể giúp tiết kiệm phí ứng tiền (3 ngày sau khi bán tiền mới về tài khoản, nếu rút trước sẽ bị tính lãi), tuy nhiên mức phí này tương đối nhỏ.

Ví dụ 4: Khối lượng giao dịch tương đối lớn và xu hướng giá cổ phiếu giảm chậm:

NĐT muốn bán khối lượng 500,000 cổ phiếu AAA, bằng 50% thanh khoản trung bình mỗi phiên. Chuyên viên dự đoán sau khi công bố kết quả kinh doanh trong vòng 1 tuần tới (~5 phiên giao dịch) nữa, giá cổ phiếu có thể mất 30% giá thị trường, dự đoán trong thời gian thực hiện giao dịch giá cố phiếu giảm nhẹ.
Trường hợp này đặt ra mục tiêu là bán cổ phiếu nhanh, đồng thời giảm tác động tiêu cực của lệnh giao dịch đến xu hướng giá cổ phiếu trong quá trình thực hiện, có thể kéo dài 2,3 ngày.

Kỹ thuật giao dịch cổ phiếu hợp lý:

Chia nhỏ lệnh, đặt liên tục trong phiên.
Ưu tiên đặt khớp luôn với các lệnh mua đặt sẵn
Tránh kê lệnh bán với khối lượng lớn.

Ví dụ 5: Khối lượng giao dịch tương đối lớn và xu hướng giá cổ phiếu giảm nhanh

NĐT muốn bán khối lượng 500,000 cổ phiếu BBB, bằng 50% thanh khoản trung bình mỗi phiên. Chuyên viên dự đoán sau khi công bố kết quả kinh doanh trong vòng 1 tuần tới (~5 phiên giao dịch) nữa, giá cổ phiếu có thể mất 40% giá thị trường, hiện tại đang có xu hướng giảm nhanh.
Nhà đầu tư đang ở trong tình huống khó, mục tiêu cần bán cổ phiếu cấp tốc.

Kỹ thuật giao dịch cổ phiếu phù hợp:

Chia thành các lệnh lớn, đặt lệnh sớm, nhanh ngay từ đầu,
Sử dụng các lệnh như ATO; ATC; MP để được ưu tiên khớp lệnh.

Kinh nghiệm của người thực hiện giao dịch

Lưu ý rằng mỗi chiến lược, kỹ thuật giao dịch đều có những đặc tính riêng có thể là ưu điểm ở điều kiện thị trường ở điểm này, nhưng có thể lại là nhược điểm ở thời điểm khác. Việc áp dụng các cách giao dịch, đặt lệnh như thế nào cho phù hợp đôi khi phụ thuộc vào nhận định chủ quan, kinh nghiệm của người thực hiện, trong từng hoàn cảnh khác nhau. Tuy nhiên về cơ bản khi sử dụng bất cứ kỹ thuật hay chiến lược giao dịch nào cũng đều phục vụ các miêu tiêu chính đã đề cập ngay từ đầu.

Yếu tố công nghệ hỗ trợ chiến lược giao dịch cổ phiếu:

Hiện nay với sự phát triển của công nghệ, các ứng dụng phần mềm, robots, hay cả các thuật toán ứng dụng từ machine learning để có thể khai thác và triển khai các chiến lược đầu tư một cách chính xác và hiệu quả hơn. Dựa vào đó, các chuyên viên đầu tư có thể xử lý nhiều công việc hiệu quả cùng lúc.
Tuy nhiên ứng dụng này cũng dễ bị lạm dụng như việc sử dụng phân tích kỹ thuật để tăng cường độ giao dịch quá mức, gây ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư của khách hàng.