Khuyến nghị đầu tư chứng khoán là việc tổ chức/cá nhân đưa ra các quan điểm, nhận định đầu tư về thị trường, ngành nghề hay mã cổ phiếu cho nhà đầu tư/khách hàng. Tùy thuộc vào từng tổ chức, cá nhân mà các khuyến nghị đầu tư có chất lượng rất khác nhau. Ngoài ra, một trong những câu hỏi quan trọng nữa về các khuyến nghị đầu tư đó là liệu có đáng tin hay không?
Bài viết dưới đây xin phân tích 3 yếu tố quan trọng mà chúng ta cần xem xét để đánh giá chất lượng và độ tin cậy của một khuyến nghị đầu tư cổ phiếu:
- Mục đích của khuyến nghị đầu tư,
- Năng lực đầu tư của chủ thể đưa ra khuyến nghị
- Tình trạng và vị thế đầu tư
Mục lục
1. Khuyến nghị đầu tư cổ phiếu từ nhân viên môi giới chứng khoán:
Là lực lượng lao động đông đảo nhất trên thị trường chứng khoán, nhân viên môi giới chứng khoán thường xuyên giao tiếp và hỗ trợ nhà đầu tư trong quá trình giao dịch cũng như đưa ra các khuyến nghị đầu tư. Tuy nhiên chất lượng tư vấn và rủi ro đạo đức tiềm ẩn phía sau mục đích của các khuyến nghị đầu tư này thường có rất nhiều vấn đề.
1.1 Các mục đích của khuyến nghị đầu tư:
- Mong muốn khách hàng hiện tại có lãi để tiếp tục giao dịch đầu tư để có phí hoa hồng.
- Mong muốn khách hàng giao dịch với cường độ cao —> tăng thu nhập.
- Mong muốn khách hàng sử dụng đòn bẩy cao để tăng giá trị giao dịch, tăng phí dịch vụ –> tăng thu nhập.
- Thu hút khách hàng mới.
1.2 Trình độ chuyên môn đầu tư chứng khoán:
Năng lực đầu tư cần thể hiện ở 3 điểm chính:
- Được đào tạo chuyên sâu,
- Có kinh nghiệm làm đầu tư dự án thực tế, làm việc tại các quỹ đầu tư, tập đoàn kinh tế…
- Phần lớn thời gian tập trung cho các công việc chuyên môn.
Theo tiêu chuẩn của riêng Vnstockmarket, chúng tôi cho rằng phần lớn nhân viên môi giới chứng khoán có trình độ chuyên môn đầu tư không cao, kinh nghiệm đầu tư chủ yếu là trading và kỹ năng sale khách hàng, và thời gian công việc cũng không tập trung vào chuyên môn, mà chủ yếu tìm kiếm và chăm sóc khách hàng.
Do vậy về mặt tiêu chuẩn chất lượng chuyên môn, chúng tôi không thấy sự phù hợp và hiệu quả lâu dài cho khách hàng.
1.3 Tình trạng vị thế đầu tư:
Cần xác định 3 vấn đề về tình trạng vị thế của người đưa ra khuyến nghị:
- Có nắm giữ cổ phiếu được khuyến nghị hay không?
- Ý định mua/bán cổ phiếu đưa ra khuyến nghị đầu tư.
- Lợi ích cá nhân/tổ chức khi đưa ra khuyến nghị đầu tư cổ phiếu này.
Tuy nhiên phần lớn các khuyến nghị đầu tư của các nhân viên/trưởng phòng hay cả giám đốc môi giới chứng khoán thường dưới dạng lời nói, tin nhắn vắn tắt, mang tính “phím hàng” đơn giản, mà không công bố các thông tin liên quan ở trên, để đảm bảo nhà đầu tư có thể tự đánh giá mức độ tin cậy của các khuyến nghị đó.
2. Khuyến nghị đầu tư chứng khoán từ các công ty môi giới chứng khoán
Đây cũng là một trong các nguồn thông tin phổ biến cho nhà đầu tư, phần lớn các khuyến nghị đầu tư này được xây dựng từ các chuyên viên phân tích đầu tư tại các công ty chứng khoán.
2.1 Mục đích khuyến nghị đầu tư cổ phiếu:
- Thu hút sự chú ý của nhà đầu tư, tăng nhận diện thương hiệu doanh nghiệp.
- Tăng thanh khoản, sức hấp dẫn của cổ phiếu
- Tạo sự ảnh hưởng đến giá cổ phiếu trên thị trường.
Mặc dù được trình bày dưới dạng báo cáo với thông tin và lý luận chuyên nghiệp hơn hẳn các khuyến nghị từ các nhân viên môi giới. Nhưng mức độ hiệu quả và tính hợp lý của kết quả định giá lại gây nhiều “bức xúc” cho cộng đồng nhà đầu tư.
Dưới đây là thống kê hiệu quả của các khuyến nghị đầu tư từ các công ty môi giới chứng khoán, do Vnstockmarket tổng hợp.
2.2 Trình độ chuyên môn đầu tư:
Hầu hết các chuyên viên phân tích đầu tư ở các công ty chứng khoán đều được đào tạo chuyên sâu và hiểu biết cơ bản về ngành nghề, doanh nghiệp đầu tư tương đối tốt. Tuy nhiên ở mức độ đầu tư tài chính, sự nắm bắt chi tiết về ngành nghề, doanh nghiệp của họ còn hạn chế, đặc biệt ở các công ty chứng khoán nhỏ, chuyên viên phân tích thường phải cover nhiều ngành khác nhau, nên mức độ hiểu chuyên sâu về ngành nghề đầu tư chưa cao. Do vậy, chúng tôi đánh giá điểm này ở mức khá.
2.3 Vị thế đầu tư của người khuyến nghị đầu tư:
- Chuyên viên/nhóm chuyên viên đưa ra khuyến nghị đầu tư
- Tự doanh công ty chứng khoán
Ngoài việc xác định chuyên viên hoặc nhóm chuyên viên trực tiếp viết báo cáo khuyến nghị đầu tư có nắm giữ và hành động dự kiến mua/bán cổ phiếu đó như thế nào. Chúng ta còn phải xác định thêm phòng tự doanh của công ty chứng khoán đó có đang nắm giữ cổ phiếu đó hay không?
Đây là một trong những lý do quan trọng và gây nhiều tranh cãi với việc yêu cầu công bố lại thông tin tự doanh của các công ty môi giới chứng khoán. Theo chúng tôi điều này hoàn toàn cần thiết, để giảm thiểu một phần rủi ro đạo đức từ các tổ chức này, liên quan đến việc cố tình đưa ra các khuyến nghị đầu tư gây ảnh hưởng đến giá cổ phiếu có lợi cho vị thế đầu tư của họ.
3. Khuyến nghị đầu tư cổ phiếu từ các chuyên gia
Có nhiều hoạt động trên thị trường như các chuyên gia, influencer, cố vấn tài chính… Họ hoạt động phục vụ cho nhiều kiểu tổ chức và cũng với nhiều mục đích đa dạng khác nhau. Nhưng chủ yếu là:
3.1 Thu hút sự chú ý của nhà đầu tư, khách hàng cho mục đích kinh doanh:
- Giới thiệu các khóa học đầu tư, quản lý tài chính
- Giới thiệu các sản phẩm đầu tư: ứng dụng, phần mềm tài chính…
- Dịch vụ môi giới, tư vấn, ủy thác tài khoản
- Kéo traffic người quan tâm, tạo thương hiệu cá nhân
3.2 Năng lực đầu tư cổ phiếu: Phức tạp
Không phải các chuyên gia đầu tư tài chính sẽ có năng lực đầu tư vượt trội so với người khác. Như đã đề cập ở trên, chúng tôi cho rằng các yếu tố dưới đây mới thực sự mang lại những lợi thế để gia tăng xắc suất thành công cho việc đầu tư:
- Có hiểu biết tư cơ bản đến sâu sắc các vấn đề về đầu tư, thị trường và ngành nghề thông qua kinh nghiệm làm việc thực tế và được đào tạo bài bản đến chuyên sâu.
- Ở một vị trí công việc có thể mang lại những lợi thế về thông tin, dữ liệu trên thị trường chứng khoán.
- Dành phần lớn thời gian để tập trung vào các công việc chuyên môn đầu tư: thu thập thông tin, phân tích ngành nghề, doanh nghiệp, thị trường và các yếu tố vĩ mô ảnh hưởng.
Xin lưu ý rằng tất cả các yếu tố trên, cũng chỉ gia tăng xắc suất đầu tư thành công tốt hơn so với những người không có lợi thế, chứ không thể đảm bảo chắc chắn rằng họ có thể đầu tư hoàn toàn thành công trên thị trường.
Tuy nhiên có điều phần lớn các chuyên gia đầu tư có background phức tạp, đôi khi chẳng liên quan gì đến tài chính, đầu tư nhưng cũng cố gắng dựa trên sức ảnh hưởng của mình với cộng đồng, nhất là các influencer giới trẻ. Chúng tôi cho rằng đó là những hành vi thiếu đạo đức.
Theo Vnstockmarket, nếu xét riêng về năng lực đầu tư, thì các chuyên viên phân tích đầu tư đơn thuần ở các công ty chứng khoán có chất lượng đảm bảo hơn nhiều so với phần lớn các chuyên gia. Bởi họ được đào tạo bài bản thật, làm thật, và nghiên cứu bám sát sao thông tin thị trường, ngành nghề hàng ngày, chứ không phải dành phần lớn thời gian tìm cách xây dựng thương hiệu, làm marketing bản thân.
3.3 Tình trạng vị thế đầu tư
Do profile của các chuyên gia cũng rất phức tạp, nên nhiều trong số họ không ý thức được những nguyên tắc và trách nhiệm cơ bản của việc đưa ra khuyến nghị đầu tư cổ phiếu ra cộng đồng, cần công bố rõ tình trạng vị thế đầu tư của bản thân:
- Có nắm giữ cổ phiếu hay không
- Có ý định mua/bán cổ phiếu được khuyến nghị hay không
- Có lợi ích gì cá nhân gì từ hoạt động khuyến nghị đầu tư này?
Bởi vậy trong nhiều trường hợp, họ không công bố các thông tin trên nên nhà đầu tư cũng tương đối khó để xác định để tự đánh giá mức độ khách quan của khuyến nghị đó.
Tham khảo dịch vụ tư vấn đầu tư cao cấp của Vnstockmarket tại đây
